Uzbrojenie nuklearne Iranu
Emmanuel Todd (8 września, 2025) https://arretsurinfo.ch/larmement-nucleaire-de-liran
Oto francuskie tłumaczenie niedawnego wywiadu, którego udzieliłem w Japonii. Regularne wystąpienia w Japonii na tematy geopolityczne (od co najmniej dwudziestu lat) pomogły mi rozwinąć wizję świata zdezwesternizowaną, świadomość geopolityczną wolną od narcyzmu. W tym wywiadzie widać, że moja dawna już refleksja nad ewentualnym wejściem Japonii w posiadanie broni nuklearnej doprowadziła mnie do raczej spokojnego spojrzenia na kwestię Iranu.
Demokracje europejskie mają się źle. Nie można ich już opisywać jako pluralistycznych, jeśli chodzi o informację geopolityczną. Możliwość wypowiedzi w wielkich japońskich mediach pozwoliła mi uciec przed zakazem, jaki we Francji ciąży na wszelkiej interpretacji niezgodnej z linią occidentalistyczną. Kanały państwowe (France-Inter, France-Culture, France 2, France 3, France 5, France-Info itd.) są szczególnie aktywnymi (i niekompetentnymi) agentami kontroli opinii geopolitycznej.
Korzystam z okazji, by wyrazić wdzięczność wobec Japonii – kraju, który pozwolił mi pozostać wolnym. Bez ochrony Tokio, psy stróżujące, karmione w Paryżu, zapewne zdołałyby mnie przedstawić jako agenta Moskwy. Szczególnie dziękuję mojemu przyjacielowi i wydawcy Taishi Nishi, który przygotował i opracował ten wywiad.
Bungei Shunjū, numer sierpniowy 2025
=================================================================
Wywiad z Emmanuelem Toddem:
„Uzbrojenie nuklearne Iranu nie stanowi szczególnego problemu”
13 czerwca Izrael przeprowadził atak prewencyjny na Iran, bombardując obiekty nuklearne i dokonując „operacji dekapitacji” wymierzonej w wysokich rangą oficerów wojskowych i naukowców. Następnie, 21 czerwca, siły amerykańskie również zbombardowały irańskie instalacje nuklearne, używając pocisków Tomahawk i Bunker Busterów.
Nie tylko Iran, lecz także Chiny, Rosja i Sekretarz Generalny ONZ potępili to jako „naruszenie Karty Narodów Zjednoczonych i prawa międzynarodowego, a także pogwałcenie suwerenności i integralności terytorialnej Iranu”. Jednak na Zachodzie reakcje nie były tak ostre jak w przypadku ataków na Gazę. Zapewne dlatego, że wielu ludzi podziela argumenty Stanów Zjednoczonych i Izraela, zgodnie z którymi Iran nie powinien posiadać broni nuklearnej. Myślę, że większość Japończyków również podziela ten pogląd.
Ja jednak uważam, że uzbrojenie nuklearne Iranu nie stanowi szczególnego problemu. Wręcz przeciwnie – podobnie jak w przypadku Japonii – sądzę, że lepiej byłoby, gdyby Iran wszedł w posiadanie broni jądrowej.
Jeśli istnieje jakaś historyczna lekcja dotycząca broni nuklearnej, to taka, że ryzyko wojny nuklearnej rodzi się z braku równowagi. Sytuacja z 1945 roku jest tego doskonałą ilustracją: Stany Zjednoczone, jako jedyne mocarstwo nuklearne na świecie, mogły użyć tej broni wobec Hiroszimy i Nagasaki.
Odwrotnie – w czasie zimnej wojny nie doszło do wojny nuklearnej. Po II wojnie światowej wielkie wojny indyjsko-pakistańskie ustały, gdy oba kraje weszły w posiadanie broni nuklearnej. Od tamtej pory, choć zdarzają się sporadyczne starcia zbrojne, nie przeradzają się one już w wojny totalne.
Dziś napięcia regionalne rosną w Azji Wschodniej i na Bliskim Wschodzie. Nienuklearna Japonia stoi wobec uzbrojonych nuklearnie Chin i Korei Północnej, podczas gdy na Bliskim Wschodzie jedynie Izrael posiada broń jądrową. Innymi słowy, powstała „nierównowaga nuklearna”, która rodzi sytuację niestabilną. Tak jak wejście Japonii w posiadanie broni nuklearnej przyczyniłoby się do stabilności w Azji Wschodniej, tak uzbrojenie Iranu działałoby jako siła odstraszająca wobec eskalacji Izraela i przyczyniłoby się do stabilności Bliskiego Wschodu.
Uprzedzenia wobec i akceptacja broni nuklearnej
Około dwadzieścia lat temu, gdy po raz pierwszy wspomniałem o możliwości uzbrojenia Japonii w broń nuklearną, reakcja Japończyków była co najmniej interesująca.
Podsumowując różne komentarze, wyglądało to mniej więcej tak: „Uzbrojenie nuklearne Japonii jest nierealistyczne! Ale co za sympatyczny Zachodni intelektualista, że odważył się powiedzieć, iż Japonia także miałaby prawo posiadać broń nuklearną.”
Typowy francuski intelektualista jest zapewne nieświadomie przekonany, że posiadanie broni nuklearnej przez Francję nie stanowi żadnego szczególnego problemu moralnego. My, Zachodniacy, mielibyśmy być z definicji racjonalni, rozsądni i godni zaufania. Narody nie-zachodnie nie mogą korzystać z tej kwalifikacji a priori. Ale dlaczego właściwie Iran nie mógłby mieć broni nuklearnej, skoro posiada ją Izrael? Tu kryje się ogromny uprzedzenie wobec Iranu – kraju nie-zachodniego.
Jeśli nie widzę żadnego szczególnego problemu w tym, że Japonia czy Iran posiadają broń nuklearną, to dlatego, że wierzę, iż Japończycy i Irańczycy zasadniczo dzielą tę samą „nie-samobójczą” ludzką naturę, co Francuzi. Studiowałem „różnorodność świata” poprzez różnice w strukturach rodzinnych, unikając – mam nadzieję – occidentalistycznej pogardy wobec wielkich cywilizacji świata. Dziś odmowa uznania kulturowej różnorodności świata stała się wielką słabością Zachodu. Jego porażka w wojnie na Ukrainie wynikała z błędnej oceny rzeczywistej siły Rosji, będącej skutkiem absurdalnego poczucia zachodniej wyższości. Ten sam błąd Zachód popełnia wobec Iranu.
Dominująca narracja zachodnich mediów o ataku na Iran jest następująca: początkowo Trump wahał się przed atakiem. Chciał pokoju i rozpoczął negocjacje z Iranem, ale gdy ugrzęzły, miał zmienić zdanie, zainspirowany spektakularnymi sukcesami militarnymi Izraela. Ale czy Trump naprawdę się wahał?
Maurice Leblanc, autor Arsène’a Lupina, wkłada w usta swojego bohatera zdanie, z którego czasami czerpię inspirację: „Jeśli wszystkie fakty, jakie posiadamy, zgadzają się z interpretacją, którą im nadajemy, to bardzo prawdopodobne, że ta interpretacja jest właściwa.” Jeśli więc założymy, że „wahanie Trumpa było tylko kłamstwem”, to wydarzenia można śledzić w ich prawdziwej logice.
Wobec zeznań dyrektor amerykańskiego wywiadu narodowego, pani Gabbard, która stwierdziła: „W dalszym ciągu oceniamy, że Iran nie produkuje broni nuklearnej. Najwyższy Przywódca, ajatollah Chamenei, nie zatwierdził wznowienia programu zbrojeniowego wstrzymanego w 2003 roku” – Trump odpowiedział 17 czerwca: „To fałsz”, „oni są o krok od posiadania broni nuklearnej”, odrzucając tym samym analizę własnych służb wywiadowczych.
W przeddzień ataku Trump oświadczył, że „podejmie decyzję o działaniu lub nie w ciągu dwóch tygodni, biorąc pod uwagę możliwość rychłych negocjacji z Iranem”. To była jedynie zasłona dymna – i udało mu się przeprowadzić atak z zaskoczenia.
Po dwunastu dniach walk Trump doprowadził Izrael i Iran do zaakceptowania zawieszenia broni, przedstawiając się jako „mediator pokoju”. Ale to wszystko jest farsą. Stany Zjednoczone były zaangażowane w plan ataku na Iran od samego początku.
„Amerykańska krucjata”
Armia izraelska liczy około 23 000 Amerykanów, a 15% osadników na Zachodnim Brzegu (około 100 000 osób) to obywatele USA. Patologiczne przywiązanie Stanów Zjednoczonych do Izraela jest aż nadto widoczne w książce sekretarza obrony Pete’a Hegsetha, opublikowanej w 2020 roku.
American Crusade (Amerykańska krucjata)
Już sama okładka tej książki mówi wiele: widnieje na niej zdjęcie autora o „macho” wyglądzie, trzymającego amerykańską flagę — i od razu rzuca się w oczy, że nie jest to człowiek odpowiedni na stanowisko sekretarza obrony największego mocarstwa świata.
Oto, co można przeczytać w rozdziale poświęconym Izraelowi:
„Linią frontu Ameryki, linią frontu naszej wiary, jest Jerozolima i Izrael. Izrael jest symbolem wolności, a jeszcze bardziej — jej żywym ucieleśnieniem. Izrael stanowi dowód, że na linii frontu cywilizacji zachodniej dążenie do życia, wolności i szczęścia może odmienić region pogrążony w błocie i zapewnić bezkonkurencyjny poziom życia na Bliskim Wschodzie. Izrael jest bronią naszej amerykańskiej krucjaty, jest ‘czym’ naszego ‘dlaczego’. Wiara, rodzina, wolność i wolny rynek. Jeśli kochasz te wartości, naucz się kochać państwo Izrael i znajdź miejsce, gdzie możesz walczyć w jego obronie.” To właśnie ten człowiek, jako sekretarz obrony Stanów Zjednoczonych, poprowadził atak na Iran.
Skutki ataku
Jaka będzie długofalowa skuteczność tego ataku militarnego, którego oficjalnym celem była destrukcja instalacji nuklearnych? Korea Północna, która zdołała rozwinąć swój program nuklearny, nie została zaatakowana przez Stany Zjednoczone i obecnie jest uznawana za mocarstwo nuklearne de facto. Dlatego ten atak tylko wzmocni motywację Iranu do posiadania broni jądrowej, ale nigdy jej nie zlikwiduje. To działanie przeciwskuteczne.
Najgłębsza prawda jest taka, że Stany Zjednoczone i Izrael nie miały żadnego racjonalnego celu wojennego. Była to akcja impulsywna, pogoń za przemocą, napędzana upodobaniem do wojny — innymi słowy, nihilizmem. Wojna sama w sobie była celem wojny. Trudno nie odnieść wrażenia, że Stany Zjednoczone, zranione swoją porażką w starciu z Rosją na Ukrainie, chciały utrzymać równowagę psychiczną, atakując słabszy kraj.
Chwalą się „bezbłędną operacją błyskawiczną”, określeniem powielanym przez media. Jednak przyszłe pokolenia zapewne zapiszą to wydarzenie w podręcznikach historii jako coś porównywalnego z atakiem na Pearl Harbor, który po początkowym, spektakularnym sukcesie wtrącił Japonię w przepaść.
Moja osobista relacja z Iranem
Choć przed wojną na Ukrainie zdarzyło mi się dwa czy trzy razy zjeść obiad w ambasadzie rosyjskiej, nigdy nie miałem osobistych relacji z rosyjskimi dyplomatami. Moje opinie o Rosji są intelektualnymi rekonstrukcjami opartymi na lekturze tekstów.
Z Iranem jest inaczej. Wczoraj w południe znów jadłem obiad i spędziłem trzy i pół godziny z ambasadorem Iranu we Francji.
Moja osobista relacja z Iranem zaczęła się około 2005 roku, gdy prezydentem był Mahmud Ahmadineżad, populista o twardej linii.
Pewnego dnia, drzemiąc w swoim gabinecie w Narodowym Instytucie Studiów Demograficznych (INED), odebrałem telefon z ambasady Iranu. Powiedziano mi, że ktoś chce się ze mną spotkać. Moja pierwsza reakcja to był strach, ale ciekawość zwyciężyła. W ambasadzie poczułem się trochę pewniej, gdy zobaczyłem pracownicę w eleganckiej chuście Burberry. Spotkałem się z chargé d’affaires, który powiedział: „Panie Todd, zupełnie nie wiem, kim pan jest, ale tłumacz pańskiej ostatniej książki poprosił mnie, abym wręczył panu egzemplarz farsi “Po imperium”. Odpowiedziałem: „Wspaniale” i zapytałem: „A więc uzgodniliście prawa tłumaczeniowe z moim wydawcą, Gallimardem?”. Na to usłyszałem: „To nie było konieczne. Iran nie jest sygnatariuszem międzynarodowych konwencji o prawach autorskich” (innymi słowy, przetłumaczyli ją bez oglądania się na prawa autorskie).
Od tego czasu często rozmawiałem z tym dyplomatą, historykiem z wykształcenia. Z czasem zacząłem przyprowadzać do ambasady Iranu zaprzyjaźnionych dziennikarzy z France-Inter, Libération czy Le Nouvel Observateur. Było to dla mnie doświadczenie wyjątkowe: zdarzało się, że późnym wieczorem wracałem do domu samochodem ambasady Iranu po ożywionej dyskusji. Jako człowiek ostrożny, informowałem bliskiego przyjaciela z Pałacu Elizejskiego o moich przygodach w roli intelektualnego Jamesa Bonda.
Media zachodnie pełne są uprzedzeń wobec Iranu, takich jak: „status kobiet jest tam bardzo niski”, „kobiety są prześladowane”, „islam szyicki jest groźniejszy niż islam sunnicki”. Pod pretekstem, że zawsze chodzi o islam, nasze media pozostają ślepe na różnice między sunnitami a szyitami, między Arabami a Irańczykami.
Trump i Netanjahu oświadczyli, że „celem ataku na Iran była zmiana reżimu”, posuwając się nawet do sugestii zamordowania Najwyższego Przywódcy Chameneiego, jakby to było możliwe. Ta całkowicie nierealistyczna deklaracja pokazuje, że nie mają pojęcia, czym jest Iran.
Reżim libijski rozpadł się po śmierci Kaddafiego, a iracki implodował po klęsce wojskowej Saddama Husajna. Ale oba te kraje, jak to często bywa w świecie arabskim, posiadały tylko kruchy system polityczny. Iran, perski w swej istocie i w większości, choć nie wyłącznie szyicki, to społeczeństwo zasadniczo inne. Gdyby ajatollah Chamenei został zabity, bardzo prawdopodobne, że państwo irańskie by się nie rozpadło.
Różnica między Arabami a Persami
Państwa arabskie sunnickie charakteryzuje siła sieci pokrewieństwa patrylinearnego. Klany patrylinearne bywają tam często silniejsze niż państwo, co z definicji utrudnia budowę państwowości. Kiedy państwo się utrzymuje, jak w Arabii Saudyjskiej, jest ono w istocie krajem rządzonym przez klan – dynastię Saudów.
Iran natomiast, odległy spadkobierca wielkiego Imperium Perskiego, odziedziczył tradycję i historię budowy państwa sięgającą 2500 lat.
Różnicę między sunnickimi Arabami a szyickim Iranem widać także w statusie kobiet. Nie należy dać się zwieść kwestii noszenia chusty. W Iranie wskaźnik zapisów kobiet na uniwersytety przewyższa ten wśród mężczyzn. Współczynnik dzietności, który spada wraz ze wzrostem alfabetyzacji kobiet, wynosi obecnie 1,7 dziecka na kobietę w Iranie — niemal identycznie jak we Francji (1,65).
Dlaczego? W przeciwieństwie do sunnickich krajów arabskich bliskich „centrum” Bliskiego Wschodu, Iran, położony na „peryferiach”, zachował pewne cechy archaicznego homo sapiens, który był egalitarny w relacjach między płciami i nuklearny w strukturze rodzinnej (to tzw. „konserwatyzm stref peryferyjnych”). W tym sensie Iran jest nieco bliższy Europie niż świat arabski.
Czym była rewolucja irańska?
Jeśli Zachód, poczynając od Stanów Zjednoczonych, tak bardzo myli się co do dzisiejszego Iranu, to przede wszystkim dlatego, że wciąż nie zrozumiał znaczenia rewolucji irańskiej z 1979 roku. Dla USA szczególnie traumatyczne było zajęcie zakładników w ambasadzie amerykańskiej, które do dziś uniemożliwia spokojne spojrzenie na tę kwestię. A przecież oficjalna nazwa państwa powstałego w wyniku tej rewolucji brzmi: „Islamska Republika Iranu”. Była to rewolucja demokratyczna. Ze względu na swój demokratyczny i egalitarny charakter można ją uznać za kuzynkę rewolucji francuskiej i rosyjskiej.[Autor nie widzi, że to straszne!! md]
Brytyjski historyk Lawrence Stone podkreślał związek między „alfabetyzacją” a „rewolucją”.
We Francji około 1730 roku odsetek alfabetyzacji wśród mężczyzn w wieku 20–24 lata przekroczył 50%; w 1789 roku wybuchła rewolucja francuska.
W Rosji próg ten został osiągnięty około 1900 roku, a rewolucja rosyjska miała miejsce w 1905 i 1917 roku.
W Iranie 50% alfabetyzacji młodych mężczyzn odnotowano około 1964 roku. Piętnaście lat później wybuchła rewolucja irańska, obalając monarchię. Około 1981 roku wskaźnik alfabetyzacji młodych kobiet również przekroczył 50%, a około 1985 roku zaczęła spadać dzietność.[Autor nie widzi, że to straszne ?? md]
Rewolucja irańska była oczywiście rewolucją religijną, ale przecież rewolucja purytańska w Anglii pod wodzą Cromwella także miała religijny charakter. Skoro obie obaliły monarchię w imię Boga, można je porównać. Można wręcz powiedzieć, że irański szyizm dokonał pewnego rodzaju religijnej rewolucji „lewicowej”, podobnie jak protestantyzm angielski.
Rewolucja ta mogła się dokonać, ponieważ szyizm niesie wizję, wedle której świat jest miejscem niesprawiedliwości i należy go odmienić. Podczas gdy doktryna sunnicka jest — można by rzec — „zamknięta”, doktryna szyicka jest „otwarta”. Posiada tradycję kontestacji, która — w odróżnieniu od islamu sunnickiego — ceni debatę.
Pewnego wieczoru, podczas swobodnej kolacji z sześcioma irańskimi dyplomatami, mój przyjaciel Bernard Guetta zdobył się na odwagę, by zapytać ich, na kogo głosowali w ostatnich wyborach prezydenckich. Każdy głosował na innego kandydata. Zaczęli więc dyskutować między sobą. Byłem świadkiem tej kultury, w której wszyscy spierają się ze wszystkimi.
Presja amerykańska jest przeciwskuteczna
Reżim polityczny Iranu jest z pewnością represyjny. Liczba kandydatów dopuszczonych do wyborów prezydenckich jest ograniczona, a w ubiegłym roku przeprowadzono około 900 egzekucji, z czego połowę za sprawy związane z narkotykami. Jednak moim zdaniem to presja amerykańska zdeformowała irański system. „Problem w tym, że amerykańska groźba nieustannie wzmacnia konserwatystów w Iranie” — wyjaśnił mi kiedyś irański dyplomata. Służy im ona jako narzędzie mobilizacji narodowej. Zamiast wspierać demokrację w Iranie, działania Ameryki hamują jej rozwój.
Jest jeszcze inny aspekt, którego zachodnie media, skupione na spektakularnych bombardowaniach przeprowadzanych przez nowoczesne amerykańskie i izraelskie lotnictwo, w ogóle nie zauważyły. Najważniejszym elementem wzrostu militarnej potęgi Iranu nie jest program nuklearny, lecz produkcja rakiet balistycznych i dronów. Iran świadomie zrezygnował z kosztownego lotnictwa wojskowego, aby postawić na rozwój tanich rakiet balistycznych i dronów. Ta inteligentna i konsekwentna polityka obrony asymetrycznej okazała się niezwykle skuteczna. Izraelski system obrony przeciwlotniczej został wręcz wyczerpany przez dwanaście dni wojny.
Japonia jako prekursor BRICS
Jak to było możliwe? W Klęsce Zachodu przypisałem nadchodzące zwycięstwo Rosji i pewną klęskę Stanów Zjednoczonych w wojnie na Ukrainie większej liczbie inżynierów kształconych w Rosji. Otóż Iran także kształci znaczącą liczbę inżynierów. Wśród zagranicznych studentów zdobywających doktorat w USA odsetek Irańczyków wybierających kierunki inżynierskie jest wyjątkowo wysoki (66%, wobec 35% w przypadku Chin i 39% w Indiach).
Ambasador Iranu, z którym wczoraj jadłem obiad [co on ciągle o tych obiadach?? md], podkreślił, że kształcenie inżynierów było projektem planowanym i realizowanym przez kolejne rządy. Faktycznie, uniwersytety irańskie przeżyły spektakularny rozwój po rewolucji, z wyraźnym ukierunkowaniem na edukację inżynierską.
Iran dołączył do BRICS. Rosja, Chiny i Iran, choć bardzo różne, podzielają ten sam ideał „suwerenności narodowej”. Co ciekawe, mimo solidarności, rozumieją i szanują wzajemnie swoją suwerenność.
W przeciwieństwie do nich Trump, który postrzega BRICS jako wroga, depcze suwerenność i godność własnych „sojuszników”, traktując ich jak protektoraty czy wasali, próbując wciągnąć w bezsensowne wojny. W Europie, która wyrzekła się autonomii wobec USA, nie tylko Francja i Wielka Brytania, tradycyjnie wrogo nastawione do Rosji, ale także Niemcy pod rządami nowego kanclerza Merza zwiększają wydatki na obronność i szukają sposobów na większe zaangażowanie w wojnę na Ukrainie. Japonia nie powinna iść tą drogą.
W przedmowie do japońskiego wydania Klęski Zachodu napisałem: „Klęska Zachodu jest dziś pewnikiem. Ale pozostaje jedno pytanie: czy Japonia należy do tego pogrążonego w odwrocie Zachodu?”.
Czy biorąc pod uwagę swoją wyjątkową cywilizację, Japonia nie jest raczej przeznaczona do tego, by stać się częścią zróżnicowanego, nie-zachodniego świata, takiego jak BRICS? Japonia była pierwszym krajem, który rzucił wyzwanie dominacji Zachodu. W tym sensie restauracja Meiji była być może swoistym prekursorem BRICS. Jestem przekonany, że badając literaturę epoki Meiji, można by odnaleźć teksty stwierdzające, że aby chronić kraj, potrzebni są inżynierowie.
=========================
maile:
Ale to paskudny facet. Zwolennik rewolucji, zmniejszania dzietności jako dowód “postępu”..
AW
