Początek dekolonizacji Afryki. Jak Afryka, która ma tyle bogactwa, stała się najbiedniejszym kontynentem na świecie.

Początek dekolonizacji Afryki. Jak Afryka, która ma tyle bogactwa, może stać się najbiedniejszym kontynentem na świecie.

Jochen Mitschka 10 sierpnia 2023 https://apolut.net/afrikas-entkolonialisierung-beginnt-von-jochen-mitschka/

Kryzys w regionie Sahelu, wywołany wojskowym zamachem stanu w Nigrze, wywołał szerokie zainteresowanie mediów alternatywnych. Postaram się przedstawić przegląd kilku ważnych stwierdzeń. Stwierdzenia odzwierciedlające ocenę, że kryzys ten zapoczątkował gorącą fazę dekolonizacji Afryki.

Pierwszy kryzys kolonializmu doprowadził do kilkudziesięcioletniej krwawej walki ze straszliwymi zbrodniami europejskich państw kolonialnych. Zbrodnie, które dziś są niewyobrażalne. Z obozami koncentracyjnymi, masowymi mordami, okaleczeniami. Walki zakończyły się nominalną niepodległością, która została jednak dramatycznie ograniczona nie tylko przez podatki kolonialne, które nadal płaciła Francji, ale także ogólniej przez dominację gospodarczą i militarną, korupcję i zabójstwa przywódców w krajach dążących do prawdziwej niepodległości. Jednym z nich był Thomas Sankara, którego politycznymi spadkobiercami są rewolucjoniści z czterech obecnie krajów Sahelu, Gwinei, Burkina Faso, Mali i Nigru.

Satyra czy polityka?

Martin Sonneborn, satyryk, który przepoczwarzył się w unijnego polityka, wyjaśnił jako jeden z nielicznych unijnych polityków rzeczywistość w długim tweecie , przebranym za satyrę. Nie chcę interpretować i wyjaśniać jego wypowiedzi, ale zacytuję fragmenty:

„We Francji nie ma ani jednej aktywnej kopalni złota. Niemniej jednak to (wcześniej) przestępcze państwo kolonialne ma czwarte co do wielkości rezerwy złota na świecie z 2436 tonami. (Była) francuska kolonia Mali posiada dokładnie 0,0 ton złota, choć ma w kraju kilkadziesiąt kopalń (w tym 14 oficjalnych), które wydobywają go aż 70 ton rocznie. Z zarobków z prawie 60 ton złota, które wydobywa (szacunkowo) 600 000 dzieci w (byłej) francuskiej kolonii Burkina Faso, tylko 10% trafia do kraju, a 90% do międzynarodowych poszukiwaczy złota.

Francja zamknęła ostatnią ze swoich 210 kopalni uranu w 2001 roku. Od tego czasu wszystkie problemy związane z wydobyciem uranu, który jest szkodliwy dla środowiska i zdrowia, w tym niebezpieczeństwa skażenia radioaktywnego, zostały wyeksportowane gdzie indziej jako środek ostrożności. Około jedna czwarta importu uranu do Europy i jedna trzecia importu uranu do Francji pochodzi z zachodnio-afrykańskiego Nigru. Paliwo potrzebne do funkcjonowania reaktorów pozyskuje państwowy gigant nuklearny Orano (dawniej Areva), który na mocy tajnych porozumień, m.in. z Nigrem, gdzie grupa ma trzy ogromne kopalnie uranu i większościowy pakiet udziałów w nigeryjskim państwowym przedsiębiorstwie zajmującym się przetwarzaniem uranu (Somaïr).

(Była) francuska kolonia Niger ma najwyższej jakości rudy uranu w Afryce i jest siódmym co do wielkości producentem uranu na świecie, ale według Banku Światowego 81,4% jej obywateli nie jest nawet podłączonych do sieci elektrycznej. 40% żyje poniżej granicy ubóstwa, jedna trzecia dzieci ma niedowagę, wskaźnik analfabetyzmu wynosi 63%. Tylko połowa mieszkańców ma dostęp do czystej wody pitnej, a tylko 16 procent jest podłączonych do odpowiednich urządzeń sanitarnych. Cały budżet państwa Nigru, kraju trzykrotnie większego od powierzchni Niemiec, wynosi około 4,5 miliarda euro, nie więcej niż roczny obrót francuskiej firmy atomowej. Pomimo złóż uranu i złota Niger zajął ostatnio 189. miejsce na 191 krajów pod względem wskaźnika rozwoju.

W trakcie „dekolonizacji” lat 60. XX wieku Francja przyznała swoim byłym koloniom formalną niepodległość, ale pozostawiła im systemy państwowe i prawne, które – podobnie jak w epoce kolonialnej – miały na celu kontrolę ludności przy jak najmniejszym wysiłku i z drugiej strony, aby eksportować jak najwięcej surowców. Nie dość, że Francja zapewniła sobie prawo pierwokupu wszystkich zasobów naturalnych i uprzywilejowany dostęp do kontraktów rządowych poprzez tzw. trwałe uniemożliwienie autonomicznej polityki monetarnej, gospodarczej lub społecznej państw (formalnie suwerennych).

Czternaście krajów CFA jest nie tylko powiązanych z euro (przynosząc im 50-procentową dewaluację w 1994 r.) na podstawie stałego kursu wymiany ustalonego wyłącznie przez potomków francuskich kolonialnych panów, ale także nie ma dostępu do 85% utraconych rezerw walutowych, które są zmuszeni zdeponować w Agence France Trésor. Wszystkie kraje CFA są bardzo bogate w zasoby i nie mniej zadłużone.

Pomimo swoich ogromnych zasobów naturalnych, Burkina Faso, Mali i Niger należą do najbiedniejszych krajów świata. „Moje pokolenie tego nie rozumie” – mówi 35-letni przywódca Burkina Faso, Ibrahim Traoré. „Jak Afryka, która ma tyle bogactwa, może stać się najbiedniejszym kontynentem na świecie?” Po prostu, mówi amerykański politolog Michael Parenti. Biedne kraje nie są „niedorozwinięte”, ale „nadmiernie wyeksploatowane” (…) Są (dobre) powody, dla których płonie ambasada francuska w Niamey, stolicy Nigru.(…)

Wszystko to nie zostanie rozwiązane dobrymi (lub dobrze udawanymi) słowami, nie usunięciem „bolesnego” słownictwa powieściowego dla dzieci, niezdarnymi unijnymi „wojownikami informacji”, a tym bardziej skoordynowaną burzą bombową, ale tylko dzięki faktowi, że po wiekach ostatecznie zmienią się rzeczywiste relacje między Zachodem a Globalnym Południem. A ucisk, paternalizm, grabież, kradzież surowców i oszukiwanie poprzez (podobne do mafii) nierówne umowy handlowe dobiegają spóźnionego końca”.

Zainteresowany słuchacz podcastu może przeczytać PS w załączniku (13).

Rozwój był już do przewidzenia, kiedy Niemcy wysłały żołnierzy do Mali na „pokaz siły”. Mój post na blogu(2) z listopada 2015 r. na ten temat, wyjaśniający, w jaki sposób Boko Haram rozrosło się poprzez zniszczenie libijskiej państwowości, ujawnił sprzeczności zachodniej polityki już wtedy. Niestety kraje zachodnie nie są zainteresowane faktycznym położeniem kresu terroryzmowi. Używają go raczej do uzasadnienia swoich planów władzy lub, jak w przypadku Syrii, do usprawiedliwienia nielegalnej okupacji i eksploatacji kraju.

Mogłoby to trwać przez wiele lat, gdyby Stany Zjednoczone nie rozpoczęły wojny z Rosją i Chinami, choć początkowo pod przykrywką „wojny gospodarczej”, zamiast pogodzenia się z nimi. Skuteczny opór Rosji przeciwko NATO na Ukrainie, niepokorna krnąbrność Chin, nie tylko pomogły rozkwitnąć wspólnocie BRICS i idei wielobiegunowości, ale także zachęciły państwa Afryki, by wreszcie spróbowały pozbyć się szantażu, wyzysku i ucisku.

Włochy

Ciekawe, że Włochy, kolonialny konkurent Francji np. w Libii, wypadły z chóru NATO. Włoski minister spraw zagranicznych posunął się nawet do twierdzenia: „Należy wykluczyć jakąkolwiek zachodnią inicjatywę wojskową, ponieważ byłaby to postrzegana jako nowa kolonizacja”.

Zobaczymy, ile czasu zajmie uzgodnienie stanowiska Włoch również w tej kwestii. W poniedziałek Włochy zwróciły się do ECOWAS o przedłużenie ultimatum.

Kontrola monetarna

Niestety, nie ma tu wystarczająco dużo miejsca, aby bardziej szczegółowo zbadać rolę francuskiego imperializmu monetarnego w Afryce. Stąd tłumaczenie wpisu na blogu z 2017 roku w załączniku (6), które spełnia to zadanie dla zainteresowanych słuchaczy/czytelników.

Widok z Francji

Również ze względu na krytyczny francuski punkt widzenia proszę o przeczytanie tłumaczenia artykułu z wieloma szczegółami i tłem, które doprowadziły do ​​zamachu stanu w Nigrze jako załącznik (7).

Zapalnik do zamachu stanu

Oprócz tła braku suwerenności pod francuskimi rządami byłej kolonii, pucz miał aktualne przyczyny. Jeśli obalony prezydent Bazoum wygrał wybory obietnicą ukarania terrorystów, to po wyborach był postrzegany jako sprzymierzony z nimi. Można przypuszczać, że państwa kolonialne również tutaj w Afryce próbowały zastosować sprawdzoną politykę, a mianowicie destabilizować niepożądane państwa poprzez wspieranie terrorystów. W tym przypadku celem były Mali i Burkina Faso, w których zagraniczne bazy wojskowe zostały zakazane. Mogli być teraz terroryzowani z Nigru, ich bezpiecznej przystani.

Przeczytaj między wierszami artykuł z 1 sierpnia w The Economist(10), aby zobaczyć, co było zamierzone. W artykule opisano m.in., jak terrorysta, który odciął głowy kilkunastu osobom, już sam dokładnie nie pamiętał ilu, został „zrehabilitowany” przez byłego prezydenta Bazouma.

W artykule nie jest to wyraźnie stwierdzone, ale łatwo sobie wyobrazić, że te grupy terrorystyczne miały teraz bezpieczną przystań w Nigrze, kiedy przeprowadzały naloty na sąsiednie kraje. Po tym, jak zamach stanu zakończył tę współpracę z terrorystami, The Economist cynicznie oświadczył: „Jedną z konsekwencji [przewrotu wojskowego w Nigrze], bez ogródek ujął to zachodni urzędnik wojskowy, będzie„ więcej ataków terrorystycznych ”.

Aleksander Korybko następnie wyjaśnia(11):

Bez przesady, jakkolwiek rewelacyjnie by to nie brzmiało, Bazoum dosłownie sprzymierzył się z Al-Kaidą (…). Zwykli Nigryjczycy zostali pozostawieni bezbronni po tym, jak ich były przywódca oświadczył kilka miesięcy temu, że „uzbrajanie ludności cywilnej do walki z terrorystami jest tragicznym błędem”.

Łącząc wszystkie te obciążające fakty razem, jest przekonujące, że Bazoum otrzymał rozkaz od swoich zachodnich popleczników, aby sprzymierzył się z Al-Kaidą i ISIS, aby obaj wykorzystali Niger jako bazę do destabilizacji patriotycznych junt wojskowych w Mali i Burkina Faso jako część ich antyrosyjskiej wojny zastępczej.”(11)

Dokładnie taki sam scenariusz miał miejsce również w Jemenie, gdzie władca, wyparty później przez Hutich, sprzymierzył się z Al-Kaidą do walki z rebeliantami, podczas gdy USA pozostawiły po wycofaniu broń i pojazdy, które następnie przejęli i z wdzięcznością korzystali terroryści (12).

ECOWAS

Wróćmy jednak do obecnego kryzysu w Sahelu. Raz po raz mówi się o grupie państw „ECOWAS” (Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej), która rzekomo chce przywrócić „demokrację w Nigrze”. Konstatin Dvinsky wyjaśnił na Twitterze(3), o co w tym wszystkim chodzi.

Pisze, że ECOWAS to francuska neokolonialna ponadnarodowa konstrukcja, której głównym zadaniem jest kontrolowanie Afryki Zachodniej. Oprócz uranu Afryka Zachodnia nadal jest ważnym źródłem dochodów francuskiej elity, nawet po uzyskaniu formalnej niepodległości. Francuskie kręgi finansowe powiązane z amerykańskimi bankierami kontrolowały wydobycie metali szlachetnych w regionie poprzez struktury finansowe kontrolowane przez ECOWAS.

Generalnie Afryka Zachodnia jest dla Paryża ważna nie tylko z punktu widzenia interesów państwowych, ale także z punktu widzenia interesów francuskich elit, dla których region pozostaje ostatnim źródłem środków politycznych (pieniądze zamienione na moc). To wyjaśnia, dlaczego Paryż zareagował nerwowo na to, co działo się w Nigrze.

A także, podobnie jak w Syrii, Afganistanie i innych konfliktach, niemałą rolę odgrywa rurociąg. Gazociąg Transsaharyjski ma dostarczać energię z Nigerii przez Niger i Algierię do Morza Śródziemnego, a stamtąd do UE. Zgodnie z planem UE mogłaby pokryć tym gazociągiem prawie 20% swoich potrzeb. Co ważniejsze, po Nord Stream, który dostarczał gaz z Rosji do UE, był politycznie i faktycznie „nieszkodliwy”. Oczywiście Niger, który na pewno będzie chciał pobierać opłaty tranzytowe (podobnie jak Ukraina), nie będzie złośliwie narażał tych wpływów. Jeśli jednak wybuchnie wojna lub zwykłe sankcje spowodują, że państwo nie będzie już miało dostępu do swoich aktywów, ukończenie tego gazociągu nie będzie już pewne.

Macron może stracić kontrolę nad ECOWAS. Nigeria jest nadal mocno w rękach francuskiej polityki, z pomocą USA. Podobnie jak w Syrii, ważnym narzędziem jest tutaj terroryzm. Jak wyjaśniłem w powyższym wpisie na blogu z 2015 roku, patrz Załącznik (10).

Ale ludność krajów jest tym zmęczona. Gdy tylko ECOWAS zagroził wojną Nigrowi, a Senegal zgodził się na to, w kraju wybuchły zamieszki. A po ponad pięciu dniach nadal nie było wiadomo(8), jak to się skończy. Ludność kraju nie wydaje się gotowa na to, by Senegal prowadził wojnę z bratnim krajem jako marionetką Zachodu. Oczywiście ujawnia to, że Senegal jest teraz zaniepokojony demokracją w Nigrze po aresztowaniu najbardziej obiecującego lidera opozycji we własnym kraju i zdelegalizowaniu jego partii(9).

Zachodnie media i służby wywiadowcze intensywnie pracują nad wsparciem zależnych od Zachodu rządów lub ich marionetkowych polityków w Afryce, ale wciąż nie ma pewności, czy uda się to tak jak w przeszłości.

Nigeria, główne narzędzie ECOWAS

Dlaczego prezydent Nigerii Bola Tinubu jest najprawdopodobniej marionetką rządu USA, zostało ujawnione przez The Grayzone w artykule z 5 sierpnia(20), pełnym szczegółów i dokumentów. Tam czytamy:

Zanim zobowiązał się do interwencji [czyli przeciwko Nigrowi], przewodniczący ECOWAS Bola Tinubu spędził lata na praniu milionów dla chicagowskich handlarzy heroiną i od tego czasu był uwikłany w liczne skandale korupcyjne”.

Trudno będzie odwieść prezydenta znajdującego się tak w rękach zachodnich agencji wywiadowczych od prowadzenia w ich imieniu wojny napastniczej.

Aleksander Korybko prawdopodobnie widzi niebezpieczeństwo, że Rosja mogłaby przesadzić w przypadku pomocy dla państw dążących do niepodległości. Ponieważ Syria i Ukraina to już więcej, niż Rosja może sobie pozwolić ekonomicznie bez narażania rozwoju dobrobytu własnego narodu. Próbuje wytłumaczyć, że z pewnością w interesie Nigerii nie może leżeć pójście na wojnę z niesfornymi krajami w zastępstwie krajów kolonialnych. Więcej o jego argumentach w dodatku (14). Opisuje przykłady tego, jak zachodnie media próbowały wyjaśnić Nigerii jego przydatność. Patrz załącznik (5).

Komentarz z mojej strony, trzeba o tym pamiętać: Od lat Nigeria nie jest w stanie wykorzenić terroryzmu Boko Haram we własnym kraju, nawet przy rzekomej pomocy krajów NATO. A teraz kraj ma stoczyć wojnę z kilkoma sąsiednimi krajami i odnieść sukces? Jak odkrywcze jest to dla „wojny z terroryzmem” z przeszłości?

Korybko zwraca uwagę, że w początkowej reakcji sekretarz prasowy Białego Domu, Karine Jean-Pierre, stwierdziła: „Nie widzieliśmy żadnych dowodów zaangażowania Rosji ani Wagnera”. Kilka dni później potwierdził to także rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego John Kirby.

Zamiast wskazywać na pierwsze oświadczenia z USA, które wyraźnie stwierdzały, że nie ma dowodów na rosyjską ingerencję, ludzie są przekonani, że jakaś żądna władzy armia z rosyjskim poparciem obaliła jedną z demokratycznych ikon globalnego Południa na rzecz terroryzmu by rozprzestrzenić się na świecie. To sztucznie stworzone wrażenie, powiedział Korybko, doprowadziło ludzi do przekonania, że ​​ewentualna zbliżająca się inwazja na Nigerię będzie służyć społeczności międzynarodowej.

Wcześniej jeden na siedmiu mieszkańców miał dostęp do elektryczności, ale po tym, jak Nigeria wstrzymała dostawy energii elektrycznej, mniej osób odniesie z tego korzyści, ponieważ Nigeria dostarczała aż 70% energii elektrycznej Nigru. Zamknięcie granicy przez Benin pogarsza sytuację ludności. Wcześniej uzależniony od importu z atlantyckiego portu w Kotonu, Niger jest teraz skutecznie odcięty od większości świata. Ponowne otwarcie granic z zaprzyjaźnionymi krajami sąsiednimi niewiele pomoże, ponieważ te szlaki handlowe są zagrożone przez terrorystów.

Niger jest już trzecim najbiedniejszym krajem na świecie, ale trudną sytuację jego mieszkańców prawdopodobnie zaostrzą sankcje UE, które mogą wkrótce doprowadzić do poważnego kryzysu społeczno-gospodarczego z bardzo poważnymi konsekwencjami humanitarnymi dla regionu. Nigeria mogłaby wtedy wykorzystać duży napływ uchodźców jako pretekst do inwazji na Niger, mimo że całkowicie winne byłyby wyniszczające sankcje nałożone przez ECOWAS, któremu przewodzi sama Abudża.

5 sierpnia natychmiast zgłoszono pierwszy opór ze strony Nigerii. Nigeryjscy senatorowie odrzucili wezwanie prezydenta Boli Ahmeda Tinubu do inwazji na Republikę Nigru. Prezydent Tinubu został wezwany do większego skupienia się na walce z Boko Haram, bandytami i rebeliantami z rdzennej ludności Biafry. Niech prezydent podejdzie do sytuacji w Nigrze z podejściem dialogu bez kinetyki, aby osiągnąć pokojowe rozwiązanie z juntą wojskową w Nigrze(15).

6 sierpnia nigeryjski think tank wezwał Nigerię do interwencji wojskowej(17). Milion nigeryjskich uchodźców, którzy uciekli do Nigru przed terrorem Boko Haram, znalazłoby się między frontami wojny. To po prostu nie do pomyślenia, jak Nigeria może nawet myśleć o chęci prowadzenia tej wojny. Jedynymi zwycięzcami takiej wojny będą terroryści stojący za walczącymi żołnierzami. Czy to jest cel? Nigeryjskie gazety zgadzają się, że wojna z Nigrem i jego sojusznikami byłaby katastrofalna dla Nigerii(18, 19).

Kiedy ultimatum wygasło w poniedziałek wieczorem, Niger zamknął swoją przestrzeń powietrzną i ogłosił, że może dojść do wojny napastniczej(21). W stolicy utworzono i uzbrojono grupy straży obywatelskiej, czego obalony prezydent odmówił w walce z terroryzmem, pomimo niemal rozpaczliwych próśb ludności. Tymczasem emerytowany nigeryjski generał ostrzegł, że wojna z Nigrem będzie kosztować dwukrotność całego rocznego budżetu wojskowego (22).

Indyjski były dyplomata M.K. W swoim ciekawym artykule (26) Bhadrakumar zwraca uwagę między innymi na to, że pucziści w Nigrze nie wydają się być bezkompromisowo przeciwni obecności wojsk francuskich, co stwarza okazje do negocjacji. Ostrożne są też Stany Zjednoczone, choć utrzymują w kraju 3 bazy wojskowe. Wyraźnie widać, że Niamey nie zamierza ulegać presji z zewnątrz, nie tylko pod wrażeniem „matki wszystkich niespodzianek”, czyli szerokiego poparcia społecznego dla puczystów. Bhadrakumar mówi, że kryzys trwa od dłuższego czasu, między innymi dlatego, że terroryzm, który ogarnął Afrykę Zachodnią po zniszczeniu Libii, wydaje się daleki od zakończenia.

Wniosek

www.linkezeitung.de wyjaśnił w artykule, jak szerokie jest poparcie dla puczu przeciwko prezydentowi, który złamał obietnice wyborcze(23). W relacji z wizyty Nuland Korybko zwraca uwagę, że nawet oficerów, którzy przez lata byli szkoleni przez USA, nie da się już przerobić w marionetki(24). A w Nigerii, po jednoznacznej decyzji Senatu, wszyscy gubernatorzy północnych obszarów Nigerii opowiedzieli się przeciwko wojnie. Nic dziwnego, że terroryści na tych terenach grożą użyciem takiej wojny do własnych celów.

USA wysłały Viktorię Nuland do Nigru, ale nie pozwolono jej rozmawiać z szefem puczystów ani z obalonym prezydentem. Tymczasem junta mianowała na premiera światowej sławy ekonomistę. Ponadto, według krążących w internecie doniesień, pędzące do Nigru siły Wagnera zostały zaatakowane przez terrorystów z Al-Kaidy na granicy z Mali. Właściwie do tej pory unikali Wagnera.

Sytuację pogarsza fakt, że Stany Zjednoczone stacjonują w kraju Nigru ponad 1000 żołnierzy i mają tam ważną bazą dronów i nie chcą wyjeżdżać, a więc prawdopodobnie też „uważają” na ogromne rezerwy ropy (16 ), które znajdują się w kraju, a które nie zostały jeszcze zbadane, o czym do tej pory niewiele powiedziano. Nie jest pewne, co ECOWAS zdecyduje na swoim kolejnym spotkaniu w czwartek, w dniu publikacji tego podcastu, presja ze strony Zachodu jest zbyt duża.

Tłumaczył Paweł Jakubas, proszę o jedno Zdrowaś Maryjo za moją pracę.

Załączniki i źródła:

Oryginalny tekst zawiera 26 bardzo obszernych załączników i komentarzy Autora. Czytelnikowi pozostawiam decyzję czy chce do nich zajrzeć na stronie źródłowej czy nie.

Nigeryjskie ostrzeżenie czyli co dalej z “walutą cyfrową” w Afryce. Szef Banku Centralnego zawieszony i aresztowany.

Szef Banku Centralnego Nigerii został zawieszony i aresztowany po wypowiedzeniu totalnej wojny gotówce

Nigeryjskie ostrzeżenie czyli co dalej z CBDC w Afryce

Kategoria: Archiwum, Co piszą inni, Gospodarka, News, Polecane, Polityka, Polska, Pudło, Świat, Ważne

Autor: AlterCabrio

, 13 czerwca 2023

W Nigerii nadal króluje gotówka. Nawet po tym wszystkim, co się stało, większość Nigeryjczyków nie może lub nie chce korzystać z eNairy. CBDC może być ostatnim krzykiem mody wśród bankierów centralnych, ale dopóki oferuje niewiele korzyści społecznej, stwarzając jednocześnie ogromne zagrożenie dla prywatności, anonimowości i innych podstawowych swobód, jest mało prawdopodobne, aby zyskała popularność w Afryce lub gdzie indziej.

−∗−

Tłumaczenie: AlterCabrio – ekspedyt.org

_____________***_____________

Szef Banku Centralnego Nigerii został zawieszony i aresztowany po wypowiedzeniu totalnej wojny gotówce

Na razie nie jest do końca jasne, dlaczego Godwin Emefiele został usunięty ze stanowiska i zatrzymany przez tajną policję Nigerii, ale możliwych przyczyn jest cała masa.

W miniony weekend w Nigerii, najbardziej zaludnionym kraju i największej gospodarce Afryki, wydarzyło się coś niezwykłego: (obecnie już były) prezes Banku Centralnego Nigerii (CBN), Godwin Emefiele, został zawieszony w pełnieniu urzędu przez nowo wybranego prezydenta kraju Bolę Tinubuanda. Kilka godzin później Emefiele – który kierował CBN przez dziewięć lat, w tym czasie nigeryjska waluta straciła 65% swojej wartości, a inflacja prawie się potroiła – został zatrzymany przez tajną policję Nigerii, Państwową Służbę Bezpieczeństwa (PSB).

Prezesi banków centralnych, które na ogół są instytucjami niezależnymi, rzadko są zawieszani w pełnieniu swoich funkcji i prawie nigdy nie są aresztowani. W tej chwili nie jest do końca jasne, dlaczego Emefiele został zatrzymany, ale istnieje cała masa możliwych powodów. Aresztowanie jest następstwem trwającego miesiąc dochodzenia w jego biurze prowadzonego przez PSB, które bezskutecznie próbowało go aresztować w grudniu pod zarzutem „finansowania terroryzmu, oszukańczych działań i przestępstw gospodarczych zagrażających bezpieczeństwu narodowemu”.

Totalna wojna z gotówką

Te „przestępstwa gospodarcze zagrażające bezpieczeństwu narodowemu” przypuszczalnie obejmują teraz prowadzenie totalnej wojny z gotówką, co ma tragiczne konsekwencje dla i tak już oblężonej gospodarki Nigerii. Między styczniem a lutym CBN wycofał z obiegu wszystkie banknoty o wysokich nominałach i nie zastąpił ich nowo zaprojektowanymi banknotami, które obiecał, wywołując kryzys gotówkowy. Bank centralny nałożył również surowe ograniczenia na codzienne wypłaty gotówki przez każdego, kto miał dostęp do gotówki. Podobnie jak w przypadku demonetyzacji Indii w 2016r., rezultatem był kompletny chaos i gospodarczy kryzys – w kraju, w którym 63% populacji już było biednych, a 33% bezrobotnych.

W marcu bank centralny ostatecznie wstrzymał program wymiany gotówki do końca roku, ale tylko pod naciskiem Sądu Najwyższego Nigerii. Do tego czasu życie, praca i biznes niezliczonej liczby ludzi zostały wywrócone do góry nogami. Inflacja osiągnęła najwyższy poziom od prawie 18 lat. Wstępne dane pokazały, że wzrost gospodarczy w pierwszym kwartale 2023r. był o ponad jeden punkt procentowy niższy niż w poprzednim kwartale, co nigeryjskie Narodowe Biuro Statystyczne przypisuje „niekorzystnym skutkom kryzysu gotówkowego”.

Co więcej, wyrządzono nieodwracalne szkody w zaufaniu publicznym do banku centralnego i systemu bankowego kraju, co jest ironią losu, biorąc pod uwagę, że brak zaufania jest jedną z największych przeszkód na drodze do publicznego przyjęcia waluty cyfrowej banku centralnego (CBDC), e-Nairy. Gazeta internetowa Premium Times wezwała do aresztowania i ścigania Emefiele, argumentując, że limity wypłat gotówki nałożone przez CBN stanowią naruszenie podstawowych praw człowieka:

„[W]iększość musiała żyć z przerażającym zakresem naruszeń prawa od czasu wejścia w życie polityki wymiany banknotów. Obejmowały one różne aspekty, od ekonomicznych (utrata źródeł zarobkowych w nieformalnym sektorze gospodarki), przez emocjonalne (konieczność żebrania o pieniądze od przyjaciół, rodziny, sąsiadów i nieznajomych w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb) po konceptualne (zwykłe zmaganie się ze zrozumieniem projektu polityki, jej wdrażania i oczekiwanych wyników).”

Według banku centralnego i rządu Buhariego naruszenia te były ceną, którą warto było zapłacić, aby osiągnąć rzekome cele tej polityki (wprowadzenie większej ilości gotówki do formalnej gospodarki, ograniczenie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, zapobieganie kupowaniu głosów w nadchodzących wyborach powszechnych, zwiększenie wpływów podatkowych i przyspieszenie kulejącej CBDC w kraju). Emefiele uznał wymianę gotówki za sukces. Dla nigeryjskiego ministra finansów, Zainaba Ahmeda, „jedynym bolesnym punktem są szkody, jakie wyrządził obywatelom”.

Wśród opublikowanej w październiku listy przyczyn dążenia do wycofania gotówki z obiegu, CBN stwierdził, że przeprojektowanie waluty „pomoże pogłębić nasze dążenie do umocnienia gospodarki bezgotówkowej, ponieważ zostanie uzupełnione zwiększoną emisją naszej eNairy”. Jednak większość Nigeryjczyków nie miała szans skorzystać z eNairy, ponieważ nie posiada smartfona ani dostępu do Internetu. Spośród około 220-milionowej populacji Nigerii od 25 do 40 milionów ludzi ma smartfony. Ponad połowa populacji nie ma konta bankowego.

Innymi słowy, przytłaczająca większość Nigeryjczyków nie miała możliwości korzystania z cyfrowych metod płatności, nawet gdyby chciała. Ponieważ ponad połowa gotówki została odprowadzona z gospodarki, nie mieli możliwości zawierania transakcji. Wielu z nich wyszło na ulice, by zaprotestować. Banki zostały zdewastowane, a niektóre zostały nawet doszczętnie spalone. W szczytowym momencie protestów, w połowie lutego, koalicja grup społeczeństwa obywatelskiego zażądała od CBN emisji nowych banknotów i położenia kresu cierpieniom milionów Nigeryjczyków – żądanie to zostało odrzucone przez bank centralny i rząd Buhariego.

MFW: „Rozczarowująco słabe” społeczne przyjęcie eNairy

Większość osób, które mogły pobrać aplikację eNairy i zdecydowały się to zrobić, nie zadała sobie trudu, aby z niej skorzystać. W niedawnym dokumencie roboczym Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) – który odegrał kluczową rolę w rozwoju i wdrażaniu CBDC – opisał przyjęcie CBDC przez społeczeństwo Nigerii jako „rozczarowująco słabe”, z mniej niż 2% pobranych i faktycznie używanych portfeli eNairy:

Średnia liczba transakcji eNairą od momentu jej emisji wynosi około 14 000 tygodniowo
– to zaledwie 1,5 procent liczby portfeli na rynku. Oznacza to, że 98,5 procent portfeli w danym tygodniu nie zostało użytych ani razu. Średnia wartość transakcji eNairą wyniosła 923 mln nairy tygodniowo – 0,0018 procent średniej kwoty M3 w tym okresie. Średnia wartość jednej transakcji wyniosła 60 000 nairy.

Istnieją również polityczne powody usunięcia Emefiele z urzędu i późniejszego aresztowania. (Obecnie już były) bankier centralny próbował w zeszłym roku przejść do polityki partyjnej, ubiegając się o nominację prezydencką z ramienia rządzącej All Progressive Congress. Miał kilku potężnych zwolenników. Jak zauważył jeden z naszych czytelników o pseudonimie Negrodamus, w komentarzu do mojego poprzedniego artykułu, kiedy ta próba się nie powiodła, Emefiele użył krajowych pras drukarskich, aby powstrzymać głównego zwycięzcę, Tinubu, przed wygraniem wyborów:

[The] CBN ogłosił ostateczny termin wymiany walut na 14 dni [przed] wyborami krajowymi. Dziwny moment. Dlaczego?

Szef CBN walczył i przegrał w prawyborach, które dały ostatecznego zwycięzcę – Tinubu. Uważano, że cała maszyneria Tinubu opiera się na pieniądzach. Bankier w zmowie z kliką w gabinecie prezydenta postanowił więc zakręcić kurek, by odebrać mu prezydenturę poprzez wycofanie waluty z gospodarki (tego po prostu nie da się wymyślić). Proszę zwrócić uwagę, że polityka ta została ogłoszona po prawyborach i przed wyborami parlamentarnymi.

Niestety, to nie zadziałało na korzyść szefa CBN i spółki, a teraz sądy zmusiły go do wycofania się, ponieważ jest nowy prezydent elekt i ogromne oburzenie opinii publicznej. Obecna klika prezydencka, widząc, że spisek się nie powiódł, porzuciła Emeifele, szefa CBN.

W jakim stopniu katastrofalny program wymiany gotówki CBN był napędzany politycznymi ambicjami Emefiele, nie sposób ocenić. Najwyraźniej te ambicje odegrały ważną rolę — a teraz, gdy jego polityczny rywal, Tibunu, jest u władzy, może zapłacić bardzo wysoką cenę.

Mur społecznego oporu

Ale prawdą jest również, że nigeryjska e-Naira wyprzedziła program wycofania gotówki przez CBN o ponad rok. A fakt, że jest to pierwszy na świecie CBDC uruchomiony przez dużą gospodarkę, sprawia, że ​​jej sukces (lub wręcz przeciwnie) ma znaczenie symboliczne. W zeszłym roku o tej porze stało się jasne, że eNaira chwieje się i desperacko potrzebuje wstrząsu. A czy jest lepszy sposób niż spętanie najważniejszej metody płatności w kraju, gotówki?

Rzeczywiście, CBN był rozbrajająco szczery, jeśli chodzi o chęć pozbycia się gotówki. W październiku, kiedy po raz pierwszy zaprezentowano program jej wycofania, sam Emefiele powiedział: „O ile mi wiadomo, celem jest osiągnięcie w Nigerii 100-procentowej gospodarki bezgotówkowej”.

To się nie wydarzyło. W Nigerii nadal króluje gotówka. Nawet po tym wszystkim, co się stało, większość Nigeryjczyków nie może lub nie chce korzystać z eNairy. CBDC może być ostatnim krzykiem mody wśród bankierów centralnych, ale dopóki oferuje niewiele korzyści społecznej, stwarzając jednocześnie ogromne zagrożenie dla prywatności, anonimowości i innych podstawowych swobód, jest mało prawdopodobne, aby zyskała popularność w Afryce lub gdzie indziej. I to być może powinno dać nam wszystkim cień nadziei. Jak zauważył „Financial Times” w marcu, plany banków centralnych dotyczące walut cyfrowych napotykają na ścianę społecznego oporu. I ta ściana stopniowo staje się coraz wyższa.

Nie oznacza to, że eNairę można już spisać na straty. Bezgotówkowa polityka CBN poprzedzała nominację Emefiele na prezesa i jeszcze nie wiadomo, co nowy zarząd zrobi z na wpół urodzonym w Nigerii CBDC. CBDC mogło być jak dotąd całkowitą klapą, ale MFW wciąż widzi w niej potencjał, zwłaszcza teraz, gdy CBN przechodzi do drugiej fazy stopniowego wdrażania eNairy: rozszerzenie zasięgu na (1) osoby bez kont bankowych (ale z telefonami komórkowymi) i (2) bez dostępu do internetu, głównie poprzez oferowanie eNairy rzeszom biednych w kraju za pośrednictwem społecznych programów transferu gotówki.

Ale sam fakt, że eNaira wywarła tak rozczarowujący wpływ w ciągu pierwszego półtora roku istnienia, podczas gdy jej główny architekt, Godwin Emefiele, jest teraz aresztowany, może sprawić, że inne banki centralne w Afryce wstrzymają się z uruchomieniem własnych CBDC. Nieco ponad tydzień temu bank centralny Kenii, największej gospodarki Afryki Wschodniej, która jest powszechnie postrzegana jako pionier w dziedzinie „mobilnych pieniędzy”, ogłosił, że nie uważa uruchomienia CBDC za „istotny priorytet” po przeprowadzeniu publicznych konsultacji w tej sprawie. Wspomniał również o „wyzwaniach”, które utrudniały innym bankom centralnym wysiłki na rzecz wdrożenia CBDC. Za Reuterem:

„Na globalnej arenie urok CBDC słabnie” – stwierdził bank w oświadczeniu. „Wdrożenie CBDC w Kenii może nie być przekonującym priorytetem w perspektywie krótko- i średnioterminowej”.

Banki centralne, które spieszyły się z emisją walut, teraz stoją w obliczu wyzwań, które utrudniają wdrożenie, stwierdzono, dodając, że pojawiły się również inne problemy.

Biorąc pod uwagę rolę, jaką Afryka od dawna odgrywa jako poligon doświadczalny dla technologii identyfikacji biometrycznej, inicjatyw związanych z pieniędzmi mobilnymi, a teraz CBDC, jest to pożądany rozwój.

____________________

Central Bank of Nigeria’s Governor Has Been Suspended and Arrested After Waging All-Out War on Cash, Nick Corbishley, June 13, 2023

−∗−

Artykuły powiązane:

CBDC w Afryce czyli nigeryjskie ostrzeżenie dla świata
Trzy miesiące po tym, jak bank centralny rozpoczął demonetyzację [wycofanie gotówki z obiegu], warunki gospodarcze w Nigerii nadal się pogarszają. Teraz jedna z czołowych agencji informacyjnych w kraju wzywa do […]