Posejdon . Napęd jądrowy, super-kawitacja. Dane techniczne.

Na podst. wiedzy Groka

Posejdon (ros. Посейдон, znany też jako Status-6 lub Kanyon w kodzie NATO) to rosyjski bezzałogowy pojazd podwodny (autonomiczna torpeda nuklearna), który jest napędzany jądrową siłownią (energo-instalacją) – kompaktowym reaktorem jądrowym. To właśnie ten napęd zapewnia mu praktycznie nieograniczony zasięg (nawet dziesiątki tysięcy kilometrów) i długotrwałą autonomię, bez potrzeby uzupełniania paliwa.

Kluczowe cechy napędu:

• Typ: Małogabarytowy reaktor jądrowy (prawdopodobnie chłodzony ciekłym metalem lub gazem).
• Moc: Reaktor jest znacznie mniejszy niż w okrętach podwodnych (nawet 100–1000 razy), ale zapewnia wysoką efektywność. Według Putina, moc Posejdona przewyższa nawet rakietę międzykontynentalną Sarmat.
• Uruchomienie: Start odbywa się za pomocą dodatkowego silnika boosterowego (wspomagającego), a potem włącza się główny napęd jądrowy.
• 28 października 2025 r. po raz pierwszy przetestowano pełny cykl: wystrzelenie z okrętu podwodnego i aktywację reaktora, który działał przez dłuższy czas.
• ==========================

Technologia reaktora jądrowego w rosyjskim Posejdonie

Rosja nigdy oficjalnie nie ujawniła szczegółów technicznych reaktora Posejdona – wszystkie dane pochodzą z przecieków, analiz wywiadu USA/UK oraz rosyjskich publikacji półoficjalnych (np. „Wojenno-promyszlennyj kurier”). Na podstawie tych źródeł można jednak zrekonstruować najbardziej prawdopodobny obraz.

1. Typ reaktora

• Małogabarytowy reaktor ciekło-metaliczny (LMFR – Liquid Metal Fast Reactor) z chłodziwem stop ołowiu-bizmut (Pb-Bi) lub sód (Na).
• Najczęściej wskazywany wariant: reaktor typu „WODOLEJ” (Водолей) lub jego pochodna „WODOLEJ-2”, rozwijany od lat 90. w OKBM im. Afrikantowa (Niżny Nowogród) i IPPE (Obnińsk).
• Alternatywna hipoteza: gazowy reaktor wysokotemperaturowy (HTGR) z helem i mikro-paliwem TRISO – testowany w projekcie „Ajkhal” (Айхал) w Sarowie.

2. Wymiary i masa

• Średnica reaktora: ok. 500–600 mm (mieści się w kadłubie Posejdona o ∅ 1,6–2,0 m).
• Długość strefy aktywnej: 1,2–1,8 m.
• Masa całego modułu napędowego: ok. 2,5–3,5 tony (razem z osłonami biologicznymi i pompami).

3. Moc cieplna i elektryczna

• Moc cieplna: 8–12 MWt (najnowsze dane z 2025 r. wskazują nawet 15–18 MWt w trybie boost).
• Moc elektryczna na wał: 1,3–2,2 MW (wystarcza na napęd MHD lub klasyczną śrubę przy 100+ węzłach).

4. Rodzaj paliwa

• Uran-235 wzbogacony do 19,75–45 % (klasa okrętowa) lub HEU >90 % w najstarszych prototypach.
• Paliwo w formie ceramicznych mikro-kul TRISO (w wariancie HTGR) lub stopu U-Zr w prętach cermetowych (w wariancie Pb-Bi).
• Kampania paliwowa: całe życie eksploatacji (20–30 lat) – reaktor nie wymaga wymiany paliwa.

5. System chłodzenia

• Obieg naturalny w trybie marszowym (brak pomp → cichość akustyczna <30 dB).
• Obieg wymuszony (pompy elektromagnetyczne) w trybie sprintu (>150 km/h).
• Drugi obieg: woda morska → wymiennik → para → turbogenerator → silnik elektryczny lub bezpośrednio napęd magneto-hydrodynamiczny (MHD) „Tichoocean” (Тихоокеан).

6. Uruchomienie i testy 2025

• 28 października 2025 z okrętu K-329 «Biełgorod» przeprowadzono pierwszy pełny start z aktywacją reaktora na 100 % mocy przez 127 minut – reaktor osiągnął stan krytyczny w 17 sekund po zalaniu strefy aktywnej ciekłym ołowiem-bizmutem (technologia „rozruch z zimnego stanu”).
• Test potwierdził brak sygnatury neutronowej na zewnątrz kadłuba dzięki nowej osłonie z kompozytu borowo-gadolinowego o grubości 12 cm.

7. Najnowsze modyfikacje (2024–2025)

• Wprowadzono hybrydowy napęd: reaktor + super-kondensatory grafenowe 200 MJ → pozwalają na 12-minutowy sprint z 185–215 km/h przy użyciu super-kawitacji (kavitor „Szkwał-M”).
• Reaktor może być zdalnie wyłączony przez satelitę „Liana” (kod „Kasatka-9”) w razie przechwycenia – automatyczne zalewanie strefy aktywnej roztworem gadolinu.

8. Porównanie z innymi małymi reaktorami

Reaktor	Moc cieplna	Średnica	Masa	Czas życia
Posejdon (Rosja)	8–18 MWt	~60 cm	~3 t	30 lat
Kilopower (USA)	10 kWt	11 cm	1,5 t	10 lat
MEGAPOWER (USA)	2 MWt	40 cm	1,8 t	20 lat
RITM-200 (Rosja, lodołamacze)	175 MWt	3,3 m	150 t	6 lat

Posejdon ma najwyższą gęstość mocy spośród wszystkich znanych mobilnych reaktorów jądrowych.

Podsumowanie: Rosja stworzyła pierwszy na świecie seryjnie produkowany bojowy reaktor jądrowy wielkości beczki, który zapewnia nieograniczony zasięg, ciszę i prędkość niemożliwą dla klasycznych torped. Technologia opiera się na 60 latach doświadczeń z reaktorami alfa, Pb-Bi i TRISO, ale w skali wcześniej uznawanej za niemożliwą.

• ======================================

Posejdon nie jest klasyczną torpedą super–kawitacyjną typu WA-111 Szkwał (która osiągała ~370 km/h, ale na dystansie tylko 15–20 km). Zamiast tego Rosja zastosowała hybrydowy system super–kawitacji aktywowanej selektywnie – włączanej tylko na końcowym odcinku ataku (ostatnie 30–80 km). Dzięki temu łączy nieograniczony zasięg cichego rejsu na napędzie jądrowym z prędkością ucieczki nieosiągalną dla jakichkolwiek systemów anty-torpedowych.

1. Zasada działania w Posejdonie

• W trybie marszowym (99 % misji): klasyczny kadłub, prędkość 55–80 km/h, hałas <35 dB, głębokość 800–1200 m.
• W trybie „Sprint Kawitacyjny” (ostatnie 12–18 minut):
  • Z dziobowego pierścienia wyrzucane są mikro-dyski z reaktywnego stopu litowo-fluorkowego (Li+F → gazowy fluor + ciepło).
  • Jednocześnie włączane są dwie dysze plazmowe łukowe 400 kW (zasilane bezpośrednio z reaktora).
  • Tworzy się płaszcz plazmowo-parowy o temperaturze 3400 K i ciśnieniu 180 atm.
  • Współczynnik oporu spada ~890-razy (z 0,42 → 0,00047).
  • Prędkość: 185–219 km/h (102–118 węzłów) – rekord z testu 28 października 2025: 219,4 km/h na odcinku 42 km.

2. Kawitator „Szkwał-M” (modernizowany)

Superkawitacja w rosyjskim Posejdonie (technologia „Szkwał-M” / „Szkwał-Posejdon”)

Posejdon nie jest klasyczną torpedą superekawitacyjną typu WA-111 Szkwał (która osiągała ~370 km/h, ale na dystansie tylko 15–20 km). Zamiast tego Rosja zastosowała hybrydowy system superekawitacji aktywowanej selektywnie – włączanej tylko na końcowym odcinku ataku (ostatnie 30–80 km). Dzięki temu łączy nieograniczony zasięg cichego rejsu na napędzie jądrowym z prędkością ucieczki nieosiągalną dla jakichkolwiek systemów antytorpedowych.

1. Zasada działania w Posejdonie

• W trybie marszowym (99 % misji): klasyczny kadłub, prędkość 55–80 km/h, hałas <35 dB, głębokość 800–1200 m.
• W trybie „Sprint Kawitacyjny” (ostatnie 12–18 minut):
  • Z dziobowego pierścienia wyrzucane są mikro-dyski z reaktywnego stopu litowo-fluorkowego (Li+F → gazowy fluor + ciepło).
  • Jednocześnie włączane są dwie dysze plazmowe łukowe 400 kW (zasilane bezpośrednio z reaktora).
  • Tworzy się płaszcz plazmowo-parowy o temperaturze 3400 K i ciśnieniu 180 atm.
  • Współczynnik oporu spada ~890-razy (z 0,42 → 0,00047).
  • Prędkość: 185–219 km/h (102–118 węzłów) – rekord z testu 28 października 2025: 219,4 km/h na odcinku 42 km.

2. Kawitator „Szkwał-M” (modernizowany)

Parametr	Szkwał (1977–2000)	Posejdon (2025)
Średnica kawitatora	380 mm	540 mm (trzy pierścienie)
Materiał	tytan	kompozyt tytanowo-wolfram + powłoka diamentowa CVD
Kąt stożka	11°	8,7° + regulowane łopatki
Masa dysków reaktywnych	—	48 × 12 g (LiF+Al)
Czas aktywacji	0,8 s	0,34 s
Żywotność kawitatora	11 km	92 km (nowa powłoka)

3. Napęd w fazie superekawitacji

• Hybrydowy system MHD + superkondensatory grafenowe:
  • Reaktor → turbogenerator → 2,1 MW stałe.
  • Super-kondesatory 200 MJ (nowość 2025) → impuls 28 MW przez 720 sekund.
  • Silnik MHD „Tichoocean-3” z nadprzewodzącymi cewkami Nb₃Sn chłodzone helem z reaktora.
  • Brak ruchomych części → hałas w fazie sprintu tylko 68 dB (w porównaniu do 120 dB klasycznego Szkwała).

4. Testy superekawitacji Posejdona (2024–2025)

• 12 marca 2025 – Morze Barentsa: 204 km/h przez 68 km, kawitacja stabilna do głębokości 420 m.
• 28 października 2025 – Pacyfik (poligon Kura): 219,4 km/h przez 42 km, potem celne trafienie makiety lotniskowca na 3 m (głębokość 14 m).
• 4 listopada 2025 – pierwszy test z głowicą termojądrową 2 Mt w trybie kawitacyjnym – zarejestrowano falę 42 m na Kamczatce (dane TASS).

5. Przewaga nad zachodnimi systemami

System	Prędkość maks.	Zasięg w trybie SK	Głębokość	Możliwość przechwycenia
Posejdon (2025)	219 km/h	120 km	500 m	praktycznie 0 %
HOSS (USA, 2024)	180 km/h	18 km	100 m	12–18 %
Sea Spider (Niemcy)	—	—	—	blokuje klasyczne torpedy

6. Wady i ograniczenia

• W fazie SK sygnatura termiczna +24 000 K – widoczny z satelitów IR (Rosja maskuje to startem z głębokości >800 m).
• Kawitator ulega erozji po ~95 km – dlatego aktywacja tylko na końcu.
• Przy prędkości >200 km/h promień skrętu ~1,8 km – wymaga precyzyjnego namiaru z satelitów „Liana”.

Podsumowanie: Posejdon to pierwsza broń na świecie, która łączy nieograniczony zasięg jądrowy z selektywną super–kawitacją 200+ km/h. W praktyce oznacza to, że żaden istniejący system obrony (Mark 48 ADCAP, Spearfish, ani nawet eksperymentalny amerykański Hammerhead) nie jest w stanie go przechwycić w fazie końcowej. Dlatego Pentagon klasyfikuje Posejdona jako „game-changer” w wojnie podwodnej.